C.1. Παρακολούθηση και αξιολόγηση των πολιτικών προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα – Αναθεώρηση της Εθνικής Στρατηγικής και των Περιφερειακών Σχεδίων για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή
Στο πλαίσιο της Δράσης C.1 θα τεθεί σε εφαρμογή το ολοκληρωμένο πλαίσιο παρακολούθησης & αξιολόγησης της υλοποίησης της Εθνικής Στρατηγικής και των Περιφερειακών Σχεδίων για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή, που αναπτύχθηκε στη Δράση Α.2. Θα υλοποιηθούν δύο κύκλοι παρακολούθησης & αξιολόγησης (Ιούνιος 2020- Ιούνιος 2022, Ιούλιος 2022- Δεκέμβριος 2024) με στόχο τον έγκαιρο εντοπισμό και την επίλυση προβλημάτων, την καλύτερη ιεράρχηση των προς υλοποίηση μέτρων και τη διατύπωση προτάσεων αναφορικά με τις προτεραιότητες χρηματοδότησης του ΕΣΠΑ και του Πράσινου Ταμείου. Οι δύο αυτοί κύκλοι παρακολούθησης & αξιολόγησης θα δώσουν, επιπλέον, τη δυνατότητα αξιολόγησης και βελτίωσης της λειτουργικότητας, της εφαρμοσιμότητας και της αποτελεσματικότητάς του ίδιου του πλαισίου παρακολούθησης & αξιολόγησης.
Επιπροσθέτως, στο πλαίσιο της Δράσης C.1 θα επικαιροποιηθεί η μελέτη «Οι περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα (2011)» της διεπιστημονικής Επιτροπής Μελέτης των Επιπτώσεων της Κλιματικής Αλλαγής (ΕΜΕΚΑ) της Τράπεζας της Ελλάδος, στην οποία στηρίχθηκε η Εθνική Στρατηγική για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή. Η επικαιροποίηση της μελέτης θα λάβει υπόψη τις κλιματικές προβολές της Δράσης A.4 και τις νέες επιστημονικές μελέτες και στοιχεία.
Η επικαιροποιημένη μελέτη για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα και τα αποτελέσματα των δύο κύκλων παρακολούθησης & αξιολόγησης θα τροφοδοτήσουν την έκθεση αξιολόγησης και τη μελέτη αναθεώρησης της Εθνικής Στρατηγικής για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή και θα διευκολύνουν τη διατύπωση κατευθύνσεων για την αξιολόγηση και αναθεώρηση των 13 Περιφερειακών Σχεδίων για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή.
Συντονιστής της Δράσης C.1: Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας
Ημερομηνία έναρξης: 01/07/2020, Ημερομηνία λήξης: 31/12/2026
Δράση C.2. Υλοποίηση πιλοτικών εφαρμογών προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή σε 3 Περιφέρειες
Η Δράση C.2 αφορά στην υλοποίηση πιλοτικών εφαρμογών (επιδεικτικών έργων) σε τέσσερις τομείς προτεραιότητας για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή στις Περιφέρειες Δυτικής Ελλάδας, Ιονίων Νήσων και Στερεάς Ελλάδας. Συγκεκριμένα αφορά:
- στη διεξαγωγή των διαγωνισμών ανάθεσης των συμβάσεων μελέτης ή/και κατασκευής των πιλοτικών εφαρμογών (έργων επίδειξης), τα τεύχη των οποίων προετοιμάστηκαν στο πλαίσιο της Δράσης A.3,
- στην εκπόνηση των μελετών για την υλοποίηση των πιλοτικών εφαρμογών (έργων επίδειξης),
- στην επιλογή των προς υλοποίηση, στο πλαίσιο του έργου LIFE-IP AdaptInGR, προτεινόμενων από τις μελέτες μέτρων και κατασκευώνκαι στην αναζήτηση συμπληρωματικής χρηματοδότησης για την υλοποίηση των υπόλοιπων μέτρων και κατασκευών,
- στη διοργάνωση και φιλοξενία επισκέψεων στα έργα επίδειξης.
Πιλοτικές εφαρμογές (έργα επίδειξης):
Διαχείριση κινδύνων πλημμύρας:
- Οριοθέτηση ποταμού Ίναχου στην Περιφερειακή Ενότητα Αιτωλοακαρνανίας (Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας).
- Aντιπλημμυρική προστασία στο Δριματόρεμα στην περιοχή Λιανοκλαδίου της Περιφερειακής Ενότητας Φθιώτιδας (Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας).
- Διαμόρφωση της κοίτης του χείμαρρου Σαρανταπόρου στην παραλία Αμαρύνθου της νήσου Εύβοιας (Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας).
Διαχείριση παράκτιας ζώνης:
- Αξιολόγηση, παρακολούθηση και καταγραφή παράκτιας διάβρωσης στα Ιόνια Νησιά με χρήση μη επανδρωμένων ιπτάμενων οχημάτων (drones) (Περιφέρεια Ιονίων Νήσων).
- Διαχείριση παράκτιας ζώνης παραλίας Καλαμακίου Δυτικής Αχαΐας (Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας).
Δασικές πυρκαγιές σε περιοχές επιρρεπείς στην ξηρασία:
- Πρόληψη δασικών πυρκαγιών στις Τοπικές Κοινότητες Περιστερίου και Γερακίου στον Δήμο Ήλιδας (Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας).
Διαχείριση υδατικών πόρων:
- Καθαρισμός συστήματος αποστράγγισης της αποξηραμένης λίμνης Ξυνιάδος (Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας).
Συντονιστής της Δράσης C.2: Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
Ημερομηνία έναρξης: 01/07/2020, Ημερομηνία λήξης: 30/09/2026
Δράση C.3. Υλοποίηση πιλοτικών δράσεων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή σε 5 Δήμους
Η Δράση C.3 αφορά στην υλοποίηση πιλοτικών εφαρμογών (επιδεικτικών έργων) σε τρεις τομείς προτεραιότητας για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή στους Δήμους Αγ. Αναργύρων –Καματερού, Κατερίνης, Κομοτηνής (ΔΕΥΑΚ), Λαρισαίων και Ρόδου. Συγκεκριμένα αφορά:
- στη διεξαγωγή των διαγωνισμών ανάθεσης των συμβάσεων μελέτης ή/και κατασκευής των πιλοτικών εφαρμογών (έργων επίδειξης), τα τεύχη των οποίων προετοιμάστηκαν στο πλαίσιο της Δράσης A.3,
- στην εκπόνηση των μελετών για την υλοποίηση των πιλοτικών εφαρμογών (έργων επίδειξης),
- στην επιλογή των προς υλοποίηση, στο πλαίσιο του έργου LIFE-IP AdaptInGR, προτεινόμενων από τις μελέτες μέτρων και κατασκευών στην αναζήτηση συμπληρωματικής χρηματοδότησης για τη υλοποίηση των υπόλοιπων μέτρων και κατασκευών,
- στη διοργάνωση και φιλοξενία επισκέψεων στα έργα επίδειξης.
Πιλοτικές εφαρμογές (έργα επίδειξης):
Διαχείριση παράκτιας ζώνης:
- Διαχείριση της παράκτιας ζώνης στο Ν.Δ. τμήμα της νήσου Ρόδου.
Διαχείριση υδατικών πόρων:
- Δίκτυο συλλογής όμβριων στην περιοχή Γερόβουνο και μεταφοράς τους στο Πάρκο Αντώνης Τρίτση στην μητροπολιτική περιοχή Αθηνών (Δήμος Αγίων Ανάργυρων –Καματερού)
- Διαχείριση υδατικών πόρων στη Δημοτική Ενότητα Αιγείρου του Δήμου Κομοτηνής
Πολεοδομικός σχεδιασμός και αστικές αναπλάσεις:
- Ανάπλαση δημόσιων χώρων και δημιουργία χώρων πρασίνου στον Δήμο Κατερίνης
- Ανακαίνιση δημόσιων κτιρίων στον Δήμο Λαρισαίων
Συντονιστής της Δράσης C.3: Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
Ημερομηνία έναρξης: 01/07/2020, Ημερομηνία λήξης: 31/12/2025
C.4. Πιλοτικές αξιολογήσεις & οδηγίες για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή του τοπίου, των χρήσεων γης, των αρχαιολογικών χώρων και των ιστορικών μνημείων
Στο πλαίσιο της Δράσης C.4 θα αξιολογηθούν οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σε εννέα διαδρομές (τοπίο & χρήσεις γης), εκ των οποίων δύο εντός περιοχών NATURA 2000, τρεις αρχαιολογικούς χώρους και δύο ιστορικούς οικισμούς, βάσει των δεδομένων των κλιματικών προβολών της Δράσης Α.4. Επιπλέον, θα αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα των προτεινόμενων, στα ΠεΣΠΚΑ, μέτρων και θα διατυπωθούν προτάσεις για νέα μέτρα. Οι προτάσεις για τις δυο πιλοτικές περιοχές NATURA 2000, θα διατυπωθούν σε συνεργασία με το ολοκληρωμένο έργο LIFE-IP 4 NATURA και θα ενσωματωθούν στα σχέδια διαχείρισης τους.
Βάσει των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης θα συνταχθεί οδηγός για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή του τοπίου και των χρήσεων γης και οδηγός για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή των αρχαιολογικών χώρων.
Πιλοτικές διαδρομές (τοπίο & χρήσεις γης):
- Νέστος (Σταυρούπολη - Κεραμωτή) - Άβδηρα - Βιστωνίδα (73 km)
- Ιωάννινα - Ζαγόρια (39 km)
- Πύλος - Αρχαία Μεσσήνη - Ταΰγετος - Μυστράς - Σπάρτη και Έλος - Μονεμβασιά (104 km)
- Δήλος - Ρήνεια - Τήνος (19 km)
- Ιτέα - Δελφοί - Παρνασσός (28 km)
- Μυτιλήνη - Καλλονή - Σίγρι (52 km)
- Χανιά - Λευκά Όρη - Φαράγγι Σαμαριάς και Χερσόνησος - Δίκτυ - Αναποδάρης (85 km)
- Διαδρομή εντός περιοχής Natura 2000 στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ηπείρου - Δυτικής Μακεδονίας
- Διαδρομή εντός περιοχής Natura 2000 στην Περιφέρεια Αττικής.
Πιλοτικοί αρχαιολογικοί χώροι & ιστορικοί οικισμοί:
- Αρχαιολογικός χώρος Δελφών
- Αρχαιολογικός χώρος Δήλου
- Αρχαιολογικός χώρος Μυστρά
- Παραδοσιακοί οικισμοί Κεντρικού Ζαγορίου
- Παλιά πόλη Κέρκυρας
Συντονιστής της Δράσης C.4: Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού
Ημερομηνία έναρξης: 01/07/2020, Ημερομηνία λήξης: 31/12/2026
C.5. Ανάλυση των συνεργειών μεταξύ των πολιτικών μετριασμού & προσαρμογής, στο πλαίσιο της μακροπρόθεσμης στρατηγικής χαμηλών εκπομπών για το 2050
H Δράση C.5 φιλοδοξεί να δημιουργήσει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο σχεδιασμού, που θα καλύπτει το σύνολο των πολιτικών για το κλίμα στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα θα αναλύσει τις συνέργειες μεταξύ των εθνικών πολιτικών μετριασμού και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης θα τροφοδοτήσουν την αξιολόγηση της Εθνικής Στρατηγικής για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή (Δράση C.1) και τις επικαιροποιήσεις του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια & Κλίμα για το 2030 και της μακροπρόθεσμης εθνικής στρατηγικής χαμηλών εκπομπών άνθρακα για το 2050.
Συντονιστής της Δράσης C.5: Εθνικό Κέντρο Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης
Ημερομηνία έναρξης: 01/01/2023, Ημερομηνία λήξης: 31/12/2024
C.6. Οικοδόμηση δυναμικού για την εφαρμογή της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και την ενσωμάτωσή της στις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές πολιτικές
Η Δράση C.6 αποσκοπεί στην ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού των αρχών και φορέων που καλούνται να κατανοήσουν την έννοια της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και να την ενσωματώσουν στην υλοποίηση των δράσεων και πολιτικών που σχετίζονται με αυτή. Στο πλαίσιο της δράσης αυτής θα πραγματοποιηθούν:
- 13 σεμινάρια διάρκειας τριών ημερών, ένα σε κάθε περιφέρεια της χώρας, κατάλληλα σχεδιασμένα ώστε να προσφέρουν τις απαραίτητες γνώσεις και τεχνογνωσία σε όλους τους εμπλεκόμενους στην υλοποίηση δράσεων και πολιτικών που σχετίζονται με την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή σε περιφερειακό επίπεδο: αιρετούς άρχοντες, στελέχη δημόσιων υπηρεσιών και ομάδες κοινωνικών εταίρων. Όπου είναι δυνατό, τα περιφερειακά σεμινάρια θα συνδυαστούν με τις ενημερωτικές ημερίδες της Δράσης Ε.1.
- 2 σεμινάρια σε εθνικό επίπεδο για την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού των υπηρεσιών της κεντρικής κυβέρνησης και κοινωνικών εταίρων από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Στα σεμινάρια αυτά θα συμπεριληφθεί ειδική ενότητα για την τοπική αυτοδιοίκηση Α’ βαθμού, όπου θα συζητηθούν έργα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή που υλοποιούνται σε τοπικό επίπεδο σε μία προσπάθεια προώθησης καλών πρακτικών και παραδειγμάτων και διαμοιρασμού των γνώσεων για τους τρόπους προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή σε επίπεδο δήμων.
Συντονιστής της Δράσης C.6: Πράσινο Ταμείο
Ημερομηνία έναρξης: 01/07/2020, Ημερομηνία λήξης: 30/09/2026
C.7. Ανάπτυξη και λειτουργία του εθνικού κόμβου για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή
Στόχος της Δράσης C.7 είναι η δημιουργία ανοιχτού διαδικτυακού πληροφοριακού κόμβου για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή στα πρότυπα των πληροφοριακών κόμβων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (https://climate-adapt.eea.europa.eu/) και άλλων ευρωπαϊκών κρατών. Ο κόμβος θα παρέχει εργαλεία και πληροφορίες για την υποστήριξη της λήψης αποφάσεων αναφορικά με πολιτικές, σχέδια, μέτρα και δράσεις προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, καθώς και για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών και άλλων κοινωνικών ομάδων που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση μέτρων και δράσεων προσαρμογής. Επιπλέον, θα συμβάλει στη διάδοση καλών πρακτικών προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και θα παρέχει πρόσβαση στα δεδομένα και στους χάρτες κλιματικών προβολών, που θα παραχθούν στη Δράση Α.4.
Συντονιστής της Δράσης C.7: Εθνικό Κέντρο Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης
Ημερομηνία έναρξης: 01/01/2019, Ημερομηνία λήξης: 31/12/2026